Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

orbis terrarum C

  • 1 Orbis terrārum

    "Круг земель", т. е. вся земля, весь известный мир.
    В спасенных при падении Византии рукописях, в вырытых из развалин Рима античных статуях перед изумленным Западом предстал новый мир - греческая древность; перед ее светлыми образами исчезли призраки Средневековья. - Рамки старого orbis terrarum были разбиты; только теперь, собственно, была открыта земля и были заложены основы для позднейшей мировой торговли и для перехода ремесла в мануфактуру. (Ф. Энгельс, Диалектика природы.)
    Современное естествознание, - единственное, о котором может идти речь как о науке, в противоположность гениальным догадкам греков и спорадическим, не имеющим между собой связи исследованиям арабов, - начинается с той грандиозной эпохи, - которая создала в Европе крупные монархии, сломила духовную диктатуру папы, воскресила греческую древность и вместе с ней вызвала к жизни высочайшее развитие искусства в новое время, которая разбила границы старого orbis и впервые, собственно говоря, открыла землю. (Там же.)
    Мы нанимаем вместе квартиру в настоящем петербургском доме, т. е. не доме, а orbis. (А. И. Герцен - Д. П. Голохвостову, 3.VII 1840.)
    В пьесах Кузьмы Пруткова подвергнут осмеянию, если так можно выразиться, весь современный ему театральный orbis terrarum. Увлечение водевилями нашло пародическое выражение в "Фантазии" и "Черепослове". (А. Р. Кугель, Право смеха.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Orbis terrārum

  • 2 orbis terrarum

    the world, the Earth

    Latin-English dictionary of medieval > orbis terrarum

  • 3 orbis terrarum

      земной шар

    Dictionary Latin-Russian new > orbis terrarum

  • 4 orbis

    orbis, is, m., jede Rundung, I) der Kreis, A) im allg.: in orbem torquere, Cic.: equitare in orbem, ringsherum, in einem Kreise, Ov.: orbem ducere, Sen., od. efficere, Ov., einen Kreis machen: digitum iusto orbe terit anulus, paßt gerade an den Finger, Ov.: orbis saltatorius, Tanzreif, Cic.: orb. laneus, wollene Binde, Prop.: orb. rotae, Felgen, Ov., Plin. u.a.: interior pars urbis, cui brevior munitionis orbis (ein engerer Mauerkreis) circumiectus erat, Liv. – B) insbes.: 1) als milit. t. t. = ein Kreis, Karree, orbem facere, Caes. u. Sall.: in orbem consistere, Caes.: in orbem coire, Liv.: orbem colligere, volvere, Liv.: in orbem se tutari, Liv. – 2) von Himmelskreisen: orb. signifer, der Tierkreis, Cic.: orbes finientes, der Horizont, Cic.: orbis lacteus (γαλαξίας κύκλος), die Milchstraße, Cic. – 3) v. den Windungen, kreisförmigen Bewegungen, immensi orbes, der Schlangen, Verg.: columbarum crebris pedum orbibus adulatio, Plin. – v. Kreislaufe des Jahres, annuus exactis completur mensibus orbis, ex quo etc., Verg.: triginta magnos volvendis mensibus orbes imperio explebit, Jahresläufe, Verg. – temporum orbes, Curt. – v. Kreislaufe der Geschäfte, der Erscheinungen, imperium per omnes in orbem ibat, ging im Kreise-, ging die Reihe herum, Liv.: ut idem in singulos annos orbis volveretur, damit sich derselbe Kreislauf (der Erscheinungen) regelmäßig alle Jahre wiederhole, Liv. – v. der periodischen Abrundung, Periode der Rede, orationis od. verborum, Cic.: ut forma ipsa concinnitasque verborum conficiat orbem suum, Cic. – v. abgeschlossenen Kreise von Ansichten, explosae eiectaeque sententiae Pyrrhonis, Aristonis, Erilli, quod in hunc orbem, quem circumscripsimus, incĭdere non possunt (weil sie in den von uns beschriebenen Kreis nicht fallen dürfen), adhibendae omnino non fuerunt, Cic. de fin. 5, 23; vgl. Hor. de art. poët. 132. – v. abgeschlossenen Kreis, dem Inbegriff der Enzyklopädie der Wissenschaften, orbis doctrinae, Übersetzung von εγκύκλιος παιδεία, Quint. 1, 10, 1. – v. abgeschlossenen Kreis, dem Inbegriff der Länder und ihrer Bewohner auf der Erde, orbis terrarum, der Erdkreis, die Welt (versch. von orbis terrae, s. unten no. II, B, 1, c), Cic. u.a.: velut conventum terrarum orbis (der ganzen Welt) acturus, Iustin.: u. bl. orbis, zB. alter orbis, ein zweiter Erdkreis, eine neue Welt, Vell. 2, 46, 1. Flor. 3, 10, 16: bes. v. röm. Reiche, orbis noster, Vell. 1, 2, 3 (vgl. 124, 1 u. 126, 3): orbis Romanus, Aur. Vict. epit. 41, 19: orbis totus, Sen. contr. 1. pr. 11. Corp. inscr. Lat. 8, 27 u. 1179: orbis pacator, ibid. 1579. – II) die Scheibe, A) im allg.: orb. mensae, ein rundes Tischblatt, Ov.: orb. genuum, die Kniescheibe, Ov. – B) insbes.: 1) v. Weltkörpern: a) die Scheibe der Sonne und des Mondes, solis orbis, Liv. u. Vell.: u. so bl. lucidus orbis erit, Verg.: v. Monde, lunae orbis fulgens, Lact.: luna implet orbem, Ov. – b) der Himmel, Verg. u. Hor. – c) orbis terrae (hier nicht terrarum, s. oben no. I, B, 3 a. E.), die Erdscheibe, nach der Meinung der Alten, die Erde, das Erdenrund, α) übh.: orbis terrae circuitio, Vitr.: veram mensuram orbis terrae colligere, den Umfang der Erde genau berechnen, Vitr.: ager Campanus orbis terrae pulcherrimus, Cic.: summum consilium orbis terrae, Cic. – β) poet. wie unser Erde = Land, Gebiet, Gegend, Eous, das Morgenland, Ov.: Scythicus, Ov. – γ) poet. = Reich, di te summoveant orbe suo, Ov.: Crete, qui meus est orbis, Ov. – δ) meton. = das Menschengeschlecht, orbis terrae iudicio ac testimonio comprobari, Cic.: toti salutifer orbi cresce puer, Ov. – 2) v. anderen Gegenständen: a) ein runder Tisch (bes. v. Marmor), Mart. u. Iuven. – b) ein mit runden Stücken von buntem Marmor eingelegter Fußboden, Iuven. 11, 175. – c) die runde Scheibe des discus, quo ictus ab orbe cadas, Ov. Ib. 586. – d) die Wagschale, Tibull. 4, 1, 44. – e) der Spiegel, Mart. 9, 18, 5. – f) der Schild, Verg., Petron. u.a. – g) das Rad, Verg. georg. 3, 361. – u. v. Rade der Fortuna, Tibull. 1, 5, 70. Ov. trist. 5, 8, 7; ex Pont. 2, 3, 56. – bildl., festive et minore sonitu, quam putaram, orbis in hac re publica est conversus, hat sich das Rad (der Politik) gedreht, Cic. ad Att. 2, 9, 1: u. so sic orbem rei publicae esse conversum, ut vix sonitum audire, vix impressam orbitam videre possemus, ibid. 2, 21, 2: circumagetur hic orbis, das Blatt wird sich wenden, Liv. 42, 42, 6. – h) die Drehscheibe an der Öl- u. Weinkelter, Cato r. r. 11, 2; 13, 1; 18, 9 u. ö. – i) die Höhlung, der Kreis der Augen, Ov.: u. die Augen selbst, Ov. u.a. – k) eine Art Handpauke (tympanum), Auct. b. Suet. Aug. 78 (wo es aber das Volk in bezug auf Augustus für »Erdkreis« nimmt). – C) übtr., ein uns unbekannter Fisch, Plin. 32, 14. – / Ungew. Abl. orbi, Lucr. 5, 705 u. 1164. Varro r. r. 3, 5, 16; 3, 16, 5. Cic. Arat. 340 u. 363. Manil. 5, 128 u. 279; in der Verbindung toto in orbi terrarum, Lucr. 5, 74; 6, 629: ex orbi terrarum, P. Rutil, fr. b. Charis. 139, 18: u. im lokat. orbi terrarum, Lucr. 2, 543. Cic. de rep. 5, 10; Verr. 4, 82; de domo 10, 24: ebenso orbi terrae, Cic. Sest. 66. Vgl. Charis. 139, 20. – Nbf. orbs, Ven. Fort. carm. 8, 6 (7), 198; 9, 3, 14. – Nbf. urbis, Corp. inscr. Lat. 9, 5940, 2.

    lateinisch-deutsches > orbis

  • 5 orbis

    orbis, is, m., jede Rundung, I) der Kreis, A) im allg.: in orbem torquere, Cic.: equitare in orbem, ringsherum, in einem Kreise, Ov.: orbem ducere, Sen., od. efficere, Ov., einen Kreis machen: digitum iusto orbe terit anulus, paßt gerade an den Finger, Ov.: orbis saltatorius, Tanzreif, Cic.: orb. laneus, wollene Binde, Prop.: orb. rotae, Felgen, Ov., Plin. u.a.: interior pars urbis, cui brevior munitionis orbis (ein engerer Mauerkreis) circumiectus erat, Liv. – B) insbes.: 1) als milit. t. t. = ein Kreis, Karree, orbem facere, Caes. u. Sall.: in orbem consistere, Caes.: in orbem coire, Liv.: orbem colligere, volvere, Liv.: in orbem se tutari, Liv. – 2) von Himmelskreisen: orb. signifer, der Tierkreis, Cic.: orbes finientes, der Horizont, Cic.: orbis lacteus (γαλαξίας κύκλος), die Milchstraße, Cic. – 3) v. den Windungen, kreisförmigen Bewegungen, immensi orbes, der Schlangen, Verg.: columbarum crebris pedum orbibus adulatio, Plin. – v. Kreislaufe des Jahres, annuus exactis completur mensibus orbis, ex quo etc., Verg.: triginta magnos volvendis mensibus orbes imperio explebit, Jahresläufe, Verg. – temporum orbes, Curt. – v. Kreislaufe der Geschäfte, der Erscheinungen, imperium per omnes in orbem ibat, ging im Kreise-, ging die Reihe herum, Liv.: ut idem in singulos annos orbis volveretur, damit sich derselbe Kreislauf (der Er-
    ————
    scheinungen) regelmäßig alle Jahre wiederhole, Liv. – v. der periodischen Abrundung, Periode der Rede, orationis od. verborum, Cic.: ut forma ipsa concinnitasque verborum conficiat orbem suum, Cic. – v. abgeschlossenen Kreise von Ansichten, explosae eiectaeque sententiae Pyrrhonis, Aristonis, Erilli, quod in hunc orbem, quem circumscripsimus, incĭdere non possunt (weil sie in den von uns beschriebenen Kreis nicht fallen dürfen), adhibendae omnino non fuerunt, Cic. de fin. 5, 23; vgl. Hor. de art. poët. 132. – v. abgeschlossenen Kreis, dem Inbegriff der Enzyklopädie der Wissenschaften, orbis doctrinae, Übersetzung von εγκύκλιος παιδεία, Quint. 1, 10, 1. – v. abgeschlossenen Kreis, dem Inbegriff der Länder und ihrer Bewohner auf der Erde, orbis terrarum, der Erdkreis, die Welt (versch. von orbis terrae, s. unten no. II, B, 1, c), Cic. u.a.: velut conventum terrarum orbis (der ganzen Welt) acturus, Iustin.: u. bl. orbis, zB. alter orbis, ein zweiter Erdkreis, eine neue Welt, Vell. 2, 46, 1. Flor. 3, 10, 16: bes. v. röm. Reiche, orbis noster, Vell. 1, 2, 3 (vgl. 124, 1 u. 126, 3): orbis Romanus, Aur. Vict. epit. 41, 19: orbis totus, Sen. contr. 1. pr. 11. Corp. inscr. Lat. 8, 27 u. 1179: orbis pacator, ibid. 1579. – II) die Scheibe, A) im allg.: orb. mensae, ein rundes Tischblatt, Ov.: orb. genuum, die Kniescheibe, Ov. – B) insbes.: 1) v. Weltkörpern: a) die Scheibe der Sonne und des
    ————
    Mondes, solis orbis, Liv. u. Vell.: u. so bl. lucidus orbis erit, Verg.: v. Monde, lunae orbis fulgens, Lact.: luna implet orbem, Ov. – b) der Himmel, Verg. u. Hor. – c) orbis terrae (hier nicht terrarum, s. oben no. I, B, 3 a. E.), die Erdscheibe, nach der Meinung der Alten, die Erde, das Erdenrund, α) übh.: orbis terrae circuitio, Vitr.: veram mensuram orbis terrae colligere, den Umfang der Erde genau berechnen, Vitr.: ager Campanus orbis terrae pulcherrimus, Cic.: summum consilium orbis terrae, Cic. – β) poet. wie unser Erde = Land, Gebiet, Gegend, Eous, das Morgenland, Ov.: Scythicus, Ov. – γ) poet. = Reich, di te summoveant orbe suo, Ov.: Crete, qui meus est orbis, Ov. – δ) meton. = das Menschengeschlecht, orbis terrae iudicio ac testimonio comprobari, Cic.: toti salutifer orbi cresce puer, Ov. – 2) v. anderen Gegenständen: a) ein runder Tisch (bes. v. Marmor), Mart. u. Iuven. – b) ein mit runden Stücken von buntem Marmor eingelegter Fußboden, Iuven. 11, 175. – c) die runde Scheibe des discus, quo ictus ab orbe cadas, Ov. Ib. 586. – d) die Wagschale, Tibull. 4, 1, 44. – e) der Spiegel, Mart. 9, 18, 5. – f) der Schild, Verg., Petron. u.a. – g) das Rad, Verg. georg. 3, 361. – u. v. Rade der Fortuna, Tibull. 1, 5, 70. Ov. trist. 5, 8, 7; ex Pont. 2, 3, 56. – bildl., festive et minore sonitu, quam putaram, orbis in hac re publica est conversus, hat sich das Rad (der Politik) gedreht,
    ————
    Cic. ad Att. 2, 9, 1: u. so sic orbem rei publicae esse conversum, ut vix sonitum audire, vix impressam orbitam videre possemus, ibid. 2, 21, 2: circumagetur hic orbis, das Blatt wird sich wenden, Liv. 42, 42, 6. – h) die Drehscheibe an der Öl- u. Weinkelter, Cato r. r. 11, 2; 13, 1; 18, 9 u. ö. – i) die Höhlung, der Kreis der Augen, Ov.: u. die Augen selbst, Ov. u.a. – k) eine Art Handpauke (tympanum), Auct. b. Suet. Aug. 78 (wo es aber das Volk in bezug auf Augustus für »Erdkreis« nimmt). – C) übtr., ein uns unbekannter Fisch, Plin. 32, 14. – Ungew. Abl. orbi, Lucr. 5, 705 u. 1164. Varro r. r. 3, 5, 16; 3, 16, 5. Cic. Arat. 340 u. 363. Manil. 5, 128 u. 279; in der Verbindung toto in orbi terrarum, Lucr. 5, 74; 6, 629: ex orbi terrarum, P. Rutil, fr. b. Charis. 139, 18: u. im lokat. orbi terrarum, Lucr. 2, 543. Cic. de rep. 5, 10; Verr. 4, 82; de domo 10, 24: ebenso orbi terrae, Cic. Sest. 66. Vgl. Charis. 139, 20. – Nbf. orbs, Ven. Fort. carm. 8, 6 (7), 198; 9, 3, 14. – Nbf. urbis, Corp. inscr. Lat. 9, 5940, 2.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > orbis

  • 6 orbis

    orbis, is (nom. orbs, Ven. Carm. 8, 5. — Abl. regul. orbe;

    but orbi,

    Lucr. 5, 74:

    ex orbi,

    Varr. R. R. 3, 5, 16; Rutil. ap. Charis. p. 112 P.: orbi terrae, in the meaning in the world, Cic. Sest. 30, 66; so,

    orbi terrarum,

    id. Verr. 2, 4, 38, § 82 Halm; id. Dom. 10, 24; id. Fragm. ap. Charis. p. 112 P.), m. [etym. dub.; perh. akin to Sanscr. dhvar, bend, twist], any thing of a circular shape, a ring, round surface, disk, hoop, orbit, orb, a circle (class.; cf.: circus, circulus, gyrus, spira).
    I.
    Lit.:

    in orbem torquere,

    Cic. Univ. 7:

    curvare aliquid in orbem,

    Ov. M. 2, 715:

    certumque equitavit in orbem,

    id. ib. 12, 468.—Of a ring:

    et digitum justo commodus orbe teras,

    fit exactly, Ov. Am. 2, 15, 6:

    unionum,

    roundness, Plin. 9, 35, 56, § 113.—Of a circle formed by men:

    ut in orbem consisterent,

    place themselves in a circle, form a circle, Caes. B. G. 5, 33:

    cum illi, orbe facto, se defenderent,

    id. ib. 4, 37:

    orbem volventes suos increpans,

    Liv. 4, 28:

    in orbem pugnare,

    id. 28, 22, 15:

    in orbem sese stantibus equis defendere,

    id. 28, 33, 15: stella (phaethôn) eundem duodecim signorum orbem annis duodecim conficit, the zodiac, Cic. N. D. 2, 20, 52:

    lacteus,

    the Milky Way, id. Rep. 6, 16, 16.—Of the orbit of a heavenly body:

    sidera circulos suos orbesque conficiunt,

    Cic. Rep. 6, 15, 15.—Of a serpent, the windings, coils:

    immensis orbibus angues Incumbunt pelago,

    Verg. A. 2, 204.—Of a circular surface or disk:

    orbis mensae,

    a round table-top, Ov. H. 17, 87; cf. Juv. 11, 122.—Also, simply orbes, a round table, Mart. 2, 43; Juv. 1, 137.—Of a quoit or discus:

    ictus ab orbe,

    Ov. Ib. 590.—Of the scale of a balance:

    instabilis natat alterno depressior orbe,

    Tib. 4, 1, 44.—Of a mirror:

    addidit et nitidum sacratis crinibus orbem,

    Mart. 9, 18, 5.—Of a shield:

    illa (hasta) per orbem Aere cavum triplici... Transiit,

    Verg. A. 10, 783; Petr. 89.—Of a mosaic pavement of rounded pieces [p. 1276] of marble, Juv. 11, 175.—Of a scale, one side of a balance, Tib. 4, 1, 44.—Of the millstones of an oil-mill, Cato, R. R. 22.—Of the wooden disk placed over olives in pressing them, Cato, R. R. 18.—Of the hoop or tire of a wheel:

    rotarum orbes circumacti,

    Plin. 8, 16, 19, § 52.—Of the wheel itself:

    undaque jam tergo ferratos sustinet orbes,

    Verg. G. 3, 361.—Hence, the wheel of fortune, Tib. 1, 5, 70; Ov. Tr. 5, 8, 7; id. P. 2, 3, 56.—Of the socket of the eye:

    inanem luminis orbem,

    Ov. M. 14, 200.—Of the eye itself:

    gemino lumen ab orbe venit,

    Ov. Am. 1, 8, 16:

    ardentes oculorum orbes ad moenia torsit,

    Verg. A. 12, 670.—Of the sun's disk or orb:

    lucidus orbis,

    Verg. G. 1, 459.—Of the moon's disk or orb:

    quater junctis implevit cornibus orbem Luna, quater plenum tenuata retexuit orbem,

    Ov. M. 7, 530.—Of the circle of the world, the world, the universe:

    Juppiter arce suā totum cum spectet in orbem,

    Ov. F. 1, 85:

    renatus,

    the new-born day, Sil. 5, 56: terrarum or terrae, the circle or orb of the earth, the world (since the ancients regarded the earth as a circular plane or disk):

    permittitur infinita potestas orbis terrarum,

    Cic. Agr. 2, 13, 33:

    ager Campanus orbis terrae pulcherrimus,

    id. ib. 2, 28, 76; id. Sest. 30, 66:

    cunctus ob Italiam terrarum clauditur orbis?

    Verg. A. 1, 233; cf. id. ib. 7, 224.—Also, simply orbis (so mostly poet.):

    hic, ubi nunc Roma est orbis caput, arbor et herbae,

    Ov. F. 5, 93:

    unus,

    Juv. 10, 168; 4, 148:

    universus,

    Vulg. Luc. 2, 1; id. Apoc. 12, 9.—Hence, a country, region, territory:

    Eoo dives ab orbe redit,

    the East, Ov. F. 3, 466:

    Assyrius,

    Juv. 2, 108:

    noster,

    Plin. 12, 12, 26, § 45.— A kind of fish, Plin. 32, 2, 5, § 14 Sillig; cf. Isid. Orig. 12, 6, 6.—
    II.
    Trop., a circle.
    A.
    Of things that return at a certain period of time, a rotation, round, circuit:

    ut idem in singulos annos orbis volveretur,

    Liv. 3, 10:

    insigne regium in orbem per omnes iret,

    in rotation, id. 3, 36:

    orbis hic in re publicā est conversus,

    the circle of political changes, Cic. Att. 2, 9, 1.—
    B.
    Orbis doctrinae, an encyclopœdia: orbis ille doctrinae quam Graeci enkuklion paideian vocant, Quint. 1, 10, 1.—
    C.
    Of speech, a rounding off, roundness, rotundity:

    circuitum, et quasi orbem verborum conficere,

    Cic. de Or. 3, 51, 198:

    orationis,

    id. Or. 71, 234:

    historia non tam finitos numeros quam orbem quendam contextumque desiderat,

    Quint. 9, 4, 129.—
    D.
    A circle or cycle of thought:

    sententiae Pyrrhonis in hunc orbem quem circumscripsimus, incidere non possunt,

    Cic. Fin. 5, 8, 23; cf.:

    circa vilem patulumque orbem,

    Hor. A. P. 132.—
    E.
    Esp.: in orbem ire, to go the rounds, go around:

    quinque dierum spatio finiebatur imperium ac per omnes in orbem ibant,

    in turn, Liv. 1, 17, 6; 3, 36, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > orbis

  • 7 orbis

        orbis is, abl. orbe (rarely -bī, C.), m    a ring, circle, re-entering way, circular path, hoop, orbit: in orbem intorquere: in orbem curvat (iter) eun<*> dem, O.: digitum iusto commodus orbe teras, a ring, O.: ut in orbem consisterent, form a circle, Cs.: orbe facto se defendere, a hollow square, Cs.: orbem volventes suos increpans, L.: in orbem sese stantibus equis defendere, L.: duodecim signorum orbis, zodiac: lacteus, Milky Way: sidera suos orbes conficiunt, orbits: inmensis orbibus angues Incumbunt pelago, coils, V.—A round surface, disk, circle: mensae, round top, O.: de tot pulchris orbibus comedunt, round tables, Iu.: lucidus, disk (of the sun), V.: ictus ab orbe, quoit, O.: (hasta) per orbem cavum Transit, shield, V.—A mosaic pavement, Iu.—One side of a balance: alterno orbe, Tb.—A wheel: Unda ferratos sustinet orbes, V.: Fortunae stantis in orbe Numen, her wheel, O.—An eye-socket, eye: gemino lumen ab orbe venit, eye, O.: oculorum orbes, V.—With terrae or terrarum, the circle of the world, earth, world, universe: orbis terrae, S., C.: terrarum orbis, V.—The earth, world, universe (sc. terrae): Iuppiter totum cum spectet in orbem, O.: Si fractus inlabatur orbis, H.: Roma orbis caput, O.—A country, region, territory: Eoo dives ab orbe redit, the East, O.: Assyrius, Iu.—Fig., a circle, rotation, round, circuit: ut idem in singulos annos orbis volveretur, L.: orbis hic in re p. est conversus, the circle of political change: imperium per omnīs in orbem ibat, in rotation, L.—In time, a cycle, round, period: Annuus, V.: Triginta magnos volvendis mensibus orbīs explebit, years, V. —Of speech, a rounding off, period, cycle: quasi orbem verborum conficere: orationis.—A cycle of thought: sententiae Pyrrhonis in hunc orbem incidere non possunt: circa vilem patulumque orbem, the trite and obvious path, H.
    * * *
    circle; territory/region; sphere

    orbis terrarum -- world/(circle of lands)

    Latin-English dictionary > orbis

  • 8 orbis

    [st1]1 [-] orbis (orbs), orbis, m.:    - locatif: orbi.    - abl. sing.: orbe; qqf. orbi. a - rond, cercle, tour, disque, pelote.    - equitare in orbem, Ov.: chevaucher en rond.    - clari delphines in orbem aequora verrebant caudis, Virg. En. 8:: de clairs dauphins, en cercle, balayaient la mer de leurs queues.    - orbis laneus, Prop.: pelote de laine.    - in orbes lanam glomerare, Ov.: dévider la laine en pelotes. b - globe, sphère, monde, univers.    - orbis terrarum (terrae) ou orbis seul: le globe terrestre, la terre, le monde, l'univers.    - locatif orbi terrae, Cic. Sest. 30, 66: dans l'univers.    - locatif orbi terrarum, Cic. Verr. 2: dans l'univers.    - reddendus orbi est, Sen. Herc.: il faut le rendre à l'univers.    - maximus orbis, Virg. G. 1: le vaste univers.    - saevit toto Mars impius orbe, Virg. G.: Mars impie sévit dans tout l'univers. c - contrée, région, pays, climat.    - timens ne Mars alium vagus iret in orbem, Luc. 6: craignant de voir Mars vagabonder pour faire la guerre sous un autre climat. d - région du ciel, voûte céleste.    - orbis lacteus, Cic.: la voie lactée.    - orbis signifer, Cic.: le zodiaque.    - orbes finientes, Cic.: l'horizon. e - mouvement circulaire, tour, circonvolution; cours périodique, orbe, orbite, révolution.    - stellae orbem suum conficiunt, Cic.: les étoiles effectuent leur révolution. g - cercle, enchaînement, suite; cercle des connaissances, encyclopédie.    - orbis doctrinae, Quint. 1, 10, 1: encyclopédie. h - cercle, formation en cercle (pour résister de toutes parts); groupe d'hommes, peloton.    - in orbe consistere: se former en cercle.    - in orbes facere, Sall.: se mettre en peloton. ii - orbite de l'oeil, oeil.    - luminis orbis, Ov. M. 14: l'orbite de l'oeil.    - gemino lumen ab orbe micat, Ov. Am. 1, 8, 16: des rayons de feu sortent de ses deux yeux.    - ardentes oculorum orbes ad moenia torsit, Virg. En. 12: il tourna vers les remparts ses yeux enflammés d'ardeur. k - toute autre forme ronde: bouclier rond; cercle de cuir (qui couvre le bouclier); disque, palet; bande d'une roue, roue; meule de pressoir; table ronde; placage en marbre, incrustation; miroir rond; plateau de balance; gâteau rond.    - (anguis) rapit immensos orbis per humum, Virg.: (le serpent) traîne ses immenses anneaux sur le sol.    - orbis fortunae, Tib.: la roue de la fortune.    - orbis rei publicae est conversus, Cic.: le vent de la politique a changé.    - ut Mauri centum stent dentibus orbes, Mart.: pour voir cent tables rondes de Mauritanie se dresser sur leurs pieds.    - trapetos bonos esse oportet: si orbes contriti sient, ut conmutare possis, Cato.: il faut trois bons pressoirs afin que si les meules venaient à se briser, on puisse en avoir de rechange. [st1]2 [-] Orbis, is, m.: l'Orbis (fleuve de la Narbonnaise, auj. l'Orb).
    * * *
    [st1]1 [-] orbis (orbs), orbis, m.:    - locatif: orbi.    - abl. sing.: orbe; qqf. orbi. a - rond, cercle, tour, disque, pelote.    - equitare in orbem, Ov.: chevaucher en rond.    - clari delphines in orbem aequora verrebant caudis, Virg. En. 8:: de clairs dauphins, en cercle, balayaient la mer de leurs queues.    - orbis laneus, Prop.: pelote de laine.    - in orbes lanam glomerare, Ov.: dévider la laine en pelotes. b - globe, sphère, monde, univers.    - orbis terrarum (terrae) ou orbis seul: le globe terrestre, la terre, le monde, l'univers.    - locatif orbi terrae, Cic. Sest. 30, 66: dans l'univers.    - locatif orbi terrarum, Cic. Verr. 2: dans l'univers.    - reddendus orbi est, Sen. Herc.: il faut le rendre à l'univers.    - maximus orbis, Virg. G. 1: le vaste univers.    - saevit toto Mars impius orbe, Virg. G.: Mars impie sévit dans tout l'univers. c - contrée, région, pays, climat.    - timens ne Mars alium vagus iret in orbem, Luc. 6: craignant de voir Mars vagabonder pour faire la guerre sous un autre climat. d - région du ciel, voûte céleste.    - orbis lacteus, Cic.: la voie lactée.    - orbis signifer, Cic.: le zodiaque.    - orbes finientes, Cic.: l'horizon. e - mouvement circulaire, tour, circonvolution; cours périodique, orbe, orbite, révolution.    - stellae orbem suum conficiunt, Cic.: les étoiles effectuent leur révolution. g - cercle, enchaînement, suite; cercle des connaissances, encyclopédie.    - orbis doctrinae, Quint. 1, 10, 1: encyclopédie. h - cercle, formation en cercle (pour résister de toutes parts); groupe d'hommes, peloton.    - in orbe consistere: se former en cercle.    - in orbes facere, Sall.: se mettre en peloton. ii - orbite de l'oeil, oeil.    - luminis orbis, Ov. M. 14: l'orbite de l'oeil.    - gemino lumen ab orbe micat, Ov. Am. 1, 8, 16: des rayons de feu sortent de ses deux yeux.    - ardentes oculorum orbes ad moenia torsit, Virg. En. 12: il tourna vers les remparts ses yeux enflammés d'ardeur. k - toute autre forme ronde: bouclier rond; cercle de cuir (qui couvre le bouclier); disque, palet; bande d'une roue, roue; meule de pressoir; table ronde; placage en marbre, incrustation; miroir rond; plateau de balance; gâteau rond.    - (anguis) rapit immensos orbis per humum, Virg.: (le serpent) traîne ses immenses anneaux sur le sol.    - orbis fortunae, Tib.: la roue de la fortune.    - orbis rei publicae est conversus, Cic.: le vent de la politique a changé.    - ut Mauri centum stent dentibus orbes, Mart.: pour voir cent tables rondes de Mauritanie se dresser sur leurs pieds.    - trapetos bonos esse oportet: si orbes contriti sient, ut conmutare possis, Cato.: il faut trois bons pressoirs afin que si les meules venaient à se briser, on puisse en avoir de rechange. [st1]2 [-] Orbis, is, m.: l'Orbis (fleuve de la Narbonnaise, auj. l'Orb).
    * * *
        Orbis, huius orbis, m. g. Plin. Cercle, Rondeau.
    \
        Orbis pilae. Plin. La rondeur.
    \
        Orbis ablaqueationis. Columella. Une petite fosse ronde, qu'on fait entour les arbres, quand on les veult deschausser.
    \
        Orbis saltatorius. Cic. Un bransle. B.
    \
        Orbem saltatorium versare. Cic. Mener un bransle. B.
    \
        Ducere orbem. Ouid. Faire un rondeau.
    \
        Lanam glomerabat in orbes. Ouid. Elle devidoit.
    \
        In orbem ire. Liu. En rond.
    \
        Vt idem in singulos annos orbis volueretur. Liu. A celle fin que le malheur qui avoit accoustumé de revenir touts les ans, continuast tousjours, A fin que ce fust touts les ans à recommencer.
    \
        Orbis. Ouid. Grande multitude de gents.
    \
        Orbes facere. Sallust. Se mettre en rond tellement que de touts costez on monstre le front aux ennemis.
    \
        Sustentantem, fouentemque orbe quodam societatis ambire. Plin. iunior. Luy aider chascun en son tour.
    \
        Historia orbem quendam contextumque desyderat. Quintil. Une continuation, suite, et entretenement de propos.
    \
        Exactus orbis lunae. Lucan. Quand il est pleine lune.
    \
        Orbis. Plin. Le monde.
    \
        Orbis. Plin. Region, Contree, Pays.
    \
        Peregrinus orbis. Ouid. Estrange pays.
    \
        Orbis rotarum. Pli. Le tour et rond des roues, La circonference.
    \
        Orbis. Martial. Un trenchoir, ou tailloir rond.
    \
        Orbis. Cato. Couvercle rond.
    \
        Cauus orbis. Virgil. Un bouclier, Une rondelle.

    Dictionarium latinogallicum > orbis

  • 9 orbis

    1) круг, порядок (Gai. I. 46). 2) orbis (terrarum) земной шар: vagari per orbem terr. (1. 20 § 1 D. 38, 1); родиться (1. 3 C. 6, 39);

    orbis romanus, римское государство (1. 17 D. 1, 5. 1. 1 C. 4, 42).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > orbis

  • 10 orbis

    is (abl. изредка ī) m.
    1) окружность, круг
    o. rotae O, PMобод колеса
    o. signĭfer Cзодиак
    orbes finientes C — небосклон, горизонт
    in (per) orbem L, V etc. — по порядку, по очереди или из рук в руки
    2) воен. «кольцо», боевой порядок, со всех сторон прикрытый щитами (род каре)
    3)
    а) диск, круг (solis, lunae O etc.)
    o. mensae Oкруглый стол
    o. luminis (oculorum) O — глазная впадина (орбита), но тж. O, St etc. глаз
    4) поэт. щит (hasta per orbem transiit V; commovēre orbem manu Pt)
    6) чашка весов (alternus o. Tib)
    8) кимвал, тимпан ( orbem digito temperare Su)
    9) круговое движение, оборот, круговорот (temporum QC; annuus V); поэт. годичный круговорот, год ( triginta orbes explere V)
    10) небесный свод, небо (o. Phoebi surgentis VF)
    11) переворот, смена (o. rei publicae C)
    12) ритор., закругление, период (orationis, verborum C; conficere orbem suum C)
    13) (тж. o. terrarum или terrae C, Just etc.) земной круг, земля, мир (ager Campanus o. terrae pulcherrimus C)
    14) человеческий род, человечество
    toti salutĭfer orbi cresce, puer O — расти, дитя, на благо всему человечеству
    15) область, страна (o. Assyrius J)
    Eōus o. O — восток, восточные страны
    in quo lateas orbe O — (не знаю), в каком краю ты скрываешься
    16) царство, владение (Crete, quae meus est o. O)
    17) совокупность, система
    o. doctrinae O — круг знаний, система наук, энциклопедия

    Латинско-русский словарь > orbis

  • 11 tera

    terra (archaic tera, Varr. L. L. 5, 4, 21), ae ( gen. terras, Naev. ap. Prisc. p. 679 P.: terraï, Enn. ap. Charis. p. 7 ib. (Ann. v. 479 Vahl.); Lucr. 1, 212; 1, 251; 2, 1063; 3, 989 et saep.), f. [perh. Sanscr. root tarsh-, to be dry, thirsty; Lat. torreo, torris; Germ Durst; Engl. thirst; prop. the dry land], the earth, opp. to the heavens, the sea, the air, etc.; land, ground, soil (cf.: tellus, solum).
    I.
    In gen.:

    principio terra universa cernatur, locata in mediā sede mundi, solida et globosa et undique ipsa in sese nutibus suis conglobata, etc.,

    Cic. N. D. 2, 39, 98:

    terra in medio mundo sita,

    id. Tusc. 1, 17, 40:

    hunc statum esse hujus totius mundi atque naturae, rotundum ut caelum, terra ut media sit, eaque suā vi nutuque teneatur,

    id. de Or. 3, 45, 178:

    umbra terrae,

    id. Rep. 1, 14, 22:

    terrae motus,

    earthquakes, id. Div. 1, 18, 35; 1, 35, 78; cf. Sen. Q. N. 6, 1, 1 sqq.; Curt. 4, 4 fin.: Plin. 2, 79, 81, § 191 sq.:

    res invectae ex terrā,

    Cic. Rep. 2, 5, 10:

    terra continens adventus hostium denuntiat,

    id. ib. 2, 3, 6:

    Massilia fere ex tribus oppidi partibus mari alluitur: reliqua quarta est, quae aditum habeat a terrā,

    Caes. B. C. 2, 1:

    cui parti (insulae) nulla est objecta terra,

    id. B. G. 5, 13:

    iter terrā petere,

    Cic. Planc. 40, 96; cf.:

    ipse terrā eodem pergit,

    Liv. 31, 16, 3:

    esse in terrā atque in tuto loco,

    on solid ground, Plaut. Merc. 1, 2, 87:

    ex magnā jactatione terram videns,

    Cic. Mur. 2, 4: terrā marique, by land and by water (very freq.), id. Att. 9, 1, 3; id. Imp. Pomp. 19, 56; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 9, 2; Sall. C. 13, 3; cf. Cic. Ac. 2, 38, 120:

    insidiae terrā marique factae,

    id. Verr. 1, 2, 3;

    the form et terrā et mari is also class.,

    id. ib. 2, 2, 39, § 96 (B. and K. bracket the first et); 2, 5, 50, § 131; id. Mur. 15, 33; Liv. 37, 29, 5; Nep. Hann. 10, 2; id. Ham. 1, 2; id. Alcib. 1, 2; Sen. Ep 60, 2; 101, 4;

    for which also: bellum terrā et mari comparat,

    id. Att. 10, 4, 3:

    terrā ac mari,

    id. Verr. 2, 2, 2, § 4:

    marique terrāque usque quāque quaeritat,

    Plaut. Poen. prol. 105:

    aut terrā aut mari,

    id. Ps. 1, 3, 83:

    mari atque terrā,

    Sall. C. 53, 2:

    mari ac terrā,

    Flor. 2, 8, 11:

    mari terrāque,

    Liv. 37, 11, 9; 37, 52, 3:

    natura sic ab his investigata est, ut nulla pars caelo, mari, terrā (ut poëtice loquar) praetermissa sit,

    Cic. Fin. 5, 4, 9:

    eorum, quae gignuntur e terrā, stirpes et stabilitatem dant iis, quae sustinent, et ex terrā sucum trahunt, etc.,

    id. N. D. 2, 47, 120:

    num qui nummi exciderunt, ere, tibi, quod sic terram Obtuere?

    Plaut. Bacch. 4, 4, 17:

    tollere saxa de terrā,

    Cic. Caecin. 21, 60:

    tam crebri ad terram accidebant, quam pira,

    Plaut. Poen. 2, 38; so,

    ad terram,

    id. Capt. 4, 2, 17; id. Pers. 2, 4, 22; id. Rud. 4, 3, 71:

    aliquem in terram statuere,

    Ter. Ad. 3, 2, 18:

    ne quid in terram defluat,

    Cic. Lael. 16, 58:

    penitus terrae defigitur arbos,

    Verg. G. 2, 290; so. terrae (dat.), id. ib. 2, 318; id. A. 11, 87; Ov. M. 2, 347; Liv. 5, 51, 3; Plin. 14, 21, 27, § 133 al.:

    sub terris si jura deum,

    in the infernal regions, Prop. 3, 5 (4, 4), 39; cf.:

    mei sub terras ibit imago,

    Verg. A. 4, 654:

    genera terrae,

    kinds of earth, Plin. 35, 16, 53, § 191:

    Samia terra,

    Samian pottery clay, id. 28, 12, 53, § 194: terrae filius, son of earth, i. e. human being, Cic. Att. 1, 13, 4:

    terrā orti,

    natives of the soil, aborigines, autochthones, Quint. 3, 7, 26: cum aquam terramque ab Lacedaemoniis petierunt, water and earth (as a token of subjection), Liv. 35, 17, 7:

    terram edere,

    Cels. 2, 7, 7. —
    B.
    Personified, Terra, the Earth, as a goddess;

    usu. called Tellus, Magna Mater, Ceres, Cybele, etc.: jam si est Ceres a gerendo, Terra ipsa dea est et ita habetur: quae est enim alia Tellus?

    Cic. N. D. 3, 20, 52; cf. Varr. R. R. 1, 1, 5; Ov. F. 6, 299; 6. 460; Hyg. Fab. 55; 140; 152; Naev. 2, 16; Suet. Tib. 75. —
    II.
    In partic., a land, country, region, territory (cf.: regio, plaga, tractus): Laurentis terra, Enn. ap. Prisc. p. 762 P. (Ann. v. 35 Vahl.):

    terra erilis patria,

    Plaut. Stich. 5. 2, 2; cf.:

    in nostrā terrā in Apuliā,

    id. Cas. prol. 72:

    tua,

    id. Men. 2, 1, 4:

    mea,

    Ov. Tr. 1, 1, 128:

    in hac terrā,

    Cic. Lael. 4, 13:

    in eā terrā (sc. Sicilia),

    id. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    terra Gallia,

    Caes. B. G. 1, 30:

    terra Italia,

    Liv. 25 7, 4 Drak. N. cr.; 29, 10, 5; 30, 32, 6; 38, 47 6; 39, 17, 2;

    42, 29, 1: Africa,

    id. 29, 23, 10 Hispania, id. 38, 58, 5:

    Pharsalia,

    id. 33, 6, 11. —In plur.:

    in quascumque terras,

    Cic. Rep. 2, 4, 9:

    eae terrae,

    id. Verr. 2, 3, 18, § 47:

    qui terras incolunt eas, in quibus, etc.,

    id. N. D. 2, 16, 42:

    abire in aliquas terras,

    id. Cat. 1, 8, 20:

    (Cimbri) alias terras petierunt,

    Caes. B. G. 7, 77 et saep. — Esp., terrae, the earth, the world:

    pecunia tanta, quanta est in terris,

    in the whole earth, in the world, Cic. Agr. 2, 23, 62:

    quid erat in terris, ubi, etc.,

    id. Phil. 2, 19, 48; 2, 20, 50; 2, 23, 57; id. Cael. 5, 12:

    ruberes Viveret in terris te si quis avarior,

    Hor. Ep. 2, 2, 157; Sen. Prov. 2, 9; so,

    aureus hanc vitam in terris Saturnus agebat,

    Verg. G. 2, 538:

    terrarum cura,

    id. ib. 1, 26. — Ante-class., also in terrā, in the world:

    quibus nunc in terrā melius est?

    Plaut. Poen. 5, 4, 100:

    scelestiorem in terrā nullam esse alteram,

    id. Cist. 4, 1, 8; id. Mil. 1, 1, 52; 2, 3, 42; id. Bacch. 5, 2, 51; id. Aul. 5, 9, 12; id. Curc. 1, 2, 51.—Hence also the phrase orbis terrarum, the world, the whole world, all nations:

    quae orbem terrarum implevere famā,

    Plin. 36, 36, 13, § 76:

    Graecia in toto orbe terrarum potentissima,

    id. 18, 7, 12, § 65:

    cujus tres testes essent totum orbem terrarum nostro imperio teneri,

    Cic. Balb. 6, 16; but freq. also orbis terrarum, the world, i. e. the empire of Rome:

    orbis terrarum gentiumque omnium,

    id. Agr. 2, 13, 33; cf. id. Rosc. Am. 36, 103;

    while orbis terrae,

    the globe, the earth, the world, id. Phil. 13, 15, 30; id. Fam. 5, 7, 3; id. Fl. 41, 103; id. Agr. 1, 1, 2;

    but also with ref. to the Roman dominion,

    id. de Or. 3, 32, 131; id. Sull. 11, 33; id. Dom. 42, 110; id. Phil. 8, 3, 10; id. Off, 2, 8, 27; id. Cat. 1, 1, 3; cf.

    of the Senate: publicum orbis terrae consilium,

    id. Fam. 3, 8, 4; id. Cat. 1, 4, 9; id. Phil. 3, 14, 34; 4, 6, 14; 7, 7, 19;

    v. orbis: quoquo hinc asportabitur terrarum, certum est persequi,

    Ter. Phorm. 3, 3, 18: ubi terrarum esses, ne suspicabar quidem, in what country, or where in the world, Cic. Att. 5, 10, 4, so, ubi terrarum, id. Rab. Post. 13, 37:

    ubicumque terrarum,

    id. Verr. 2, 5, 55, § 143; id. Phil. 2, 44, 113.

    Lewis & Short latin dictionary > tera

  • 12 terra

    terra (archaic tera, Varr. L. L. 5, 4, 21), ae ( gen. terras, Naev. ap. Prisc. p. 679 P.: terraï, Enn. ap. Charis. p. 7 ib. (Ann. v. 479 Vahl.); Lucr. 1, 212; 1, 251; 2, 1063; 3, 989 et saep.), f. [perh. Sanscr. root tarsh-, to be dry, thirsty; Lat. torreo, torris; Germ Durst; Engl. thirst; prop. the dry land], the earth, opp. to the heavens, the sea, the air, etc.; land, ground, soil (cf.: tellus, solum).
    I.
    In gen.:

    principio terra universa cernatur, locata in mediā sede mundi, solida et globosa et undique ipsa in sese nutibus suis conglobata, etc.,

    Cic. N. D. 2, 39, 98:

    terra in medio mundo sita,

    id. Tusc. 1, 17, 40:

    hunc statum esse hujus totius mundi atque naturae, rotundum ut caelum, terra ut media sit, eaque suā vi nutuque teneatur,

    id. de Or. 3, 45, 178:

    umbra terrae,

    id. Rep. 1, 14, 22:

    terrae motus,

    earthquakes, id. Div. 1, 18, 35; 1, 35, 78; cf. Sen. Q. N. 6, 1, 1 sqq.; Curt. 4, 4 fin.: Plin. 2, 79, 81, § 191 sq.:

    res invectae ex terrā,

    Cic. Rep. 2, 5, 10:

    terra continens adventus hostium denuntiat,

    id. ib. 2, 3, 6:

    Massilia fere ex tribus oppidi partibus mari alluitur: reliqua quarta est, quae aditum habeat a terrā,

    Caes. B. C. 2, 1:

    cui parti (insulae) nulla est objecta terra,

    id. B. G. 5, 13:

    iter terrā petere,

    Cic. Planc. 40, 96; cf.:

    ipse terrā eodem pergit,

    Liv. 31, 16, 3:

    esse in terrā atque in tuto loco,

    on solid ground, Plaut. Merc. 1, 2, 87:

    ex magnā jactatione terram videns,

    Cic. Mur. 2, 4: terrā marique, by land and by water (very freq.), id. Att. 9, 1, 3; id. Imp. Pomp. 19, 56; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 9, 2; Sall. C. 13, 3; cf. Cic. Ac. 2, 38, 120:

    insidiae terrā marique factae,

    id. Verr. 1, 2, 3;

    the form et terrā et mari is also class.,

    id. ib. 2, 2, 39, § 96 (B. and K. bracket the first et); 2, 5, 50, § 131; id. Mur. 15, 33; Liv. 37, 29, 5; Nep. Hann. 10, 2; id. Ham. 1, 2; id. Alcib. 1, 2; Sen. Ep 60, 2; 101, 4;

    for which also: bellum terrā et mari comparat,

    id. Att. 10, 4, 3:

    terrā ac mari,

    id. Verr. 2, 2, 2, § 4:

    marique terrāque usque quāque quaeritat,

    Plaut. Poen. prol. 105:

    aut terrā aut mari,

    id. Ps. 1, 3, 83:

    mari atque terrā,

    Sall. C. 53, 2:

    mari ac terrā,

    Flor. 2, 8, 11:

    mari terrāque,

    Liv. 37, 11, 9; 37, 52, 3:

    natura sic ab his investigata est, ut nulla pars caelo, mari, terrā (ut poëtice loquar) praetermissa sit,

    Cic. Fin. 5, 4, 9:

    eorum, quae gignuntur e terrā, stirpes et stabilitatem dant iis, quae sustinent, et ex terrā sucum trahunt, etc.,

    id. N. D. 2, 47, 120:

    num qui nummi exciderunt, ere, tibi, quod sic terram Obtuere?

    Plaut. Bacch. 4, 4, 17:

    tollere saxa de terrā,

    Cic. Caecin. 21, 60:

    tam crebri ad terram accidebant, quam pira,

    Plaut. Poen. 2, 38; so,

    ad terram,

    id. Capt. 4, 2, 17; id. Pers. 2, 4, 22; id. Rud. 4, 3, 71:

    aliquem in terram statuere,

    Ter. Ad. 3, 2, 18:

    ne quid in terram defluat,

    Cic. Lael. 16, 58:

    penitus terrae defigitur arbos,

    Verg. G. 2, 290; so. terrae (dat.), id. ib. 2, 318; id. A. 11, 87; Ov. M. 2, 347; Liv. 5, 51, 3; Plin. 14, 21, 27, § 133 al.:

    sub terris si jura deum,

    in the infernal regions, Prop. 3, 5 (4, 4), 39; cf.:

    mei sub terras ibit imago,

    Verg. A. 4, 654:

    genera terrae,

    kinds of earth, Plin. 35, 16, 53, § 191:

    Samia terra,

    Samian pottery clay, id. 28, 12, 53, § 194: terrae filius, son of earth, i. e. human being, Cic. Att. 1, 13, 4:

    terrā orti,

    natives of the soil, aborigines, autochthones, Quint. 3, 7, 26: cum aquam terramque ab Lacedaemoniis petierunt, water and earth (as a token of subjection), Liv. 35, 17, 7:

    terram edere,

    Cels. 2, 7, 7. —
    B.
    Personified, Terra, the Earth, as a goddess;

    usu. called Tellus, Magna Mater, Ceres, Cybele, etc.: jam si est Ceres a gerendo, Terra ipsa dea est et ita habetur: quae est enim alia Tellus?

    Cic. N. D. 3, 20, 52; cf. Varr. R. R. 1, 1, 5; Ov. F. 6, 299; 6. 460; Hyg. Fab. 55; 140; 152; Naev. 2, 16; Suet. Tib. 75. —
    II.
    In partic., a land, country, region, territory (cf.: regio, plaga, tractus): Laurentis terra, Enn. ap. Prisc. p. 762 P. (Ann. v. 35 Vahl.):

    terra erilis patria,

    Plaut. Stich. 5. 2, 2; cf.:

    in nostrā terrā in Apuliā,

    id. Cas. prol. 72:

    tua,

    id. Men. 2, 1, 4:

    mea,

    Ov. Tr. 1, 1, 128:

    in hac terrā,

    Cic. Lael. 4, 13:

    in eā terrā (sc. Sicilia),

    id. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    terra Gallia,

    Caes. B. G. 1, 30:

    terra Italia,

    Liv. 25 7, 4 Drak. N. cr.; 29, 10, 5; 30, 32, 6; 38, 47 6; 39, 17, 2;

    42, 29, 1: Africa,

    id. 29, 23, 10 Hispania, id. 38, 58, 5:

    Pharsalia,

    id. 33, 6, 11. —In plur.:

    in quascumque terras,

    Cic. Rep. 2, 4, 9:

    eae terrae,

    id. Verr. 2, 3, 18, § 47:

    qui terras incolunt eas, in quibus, etc.,

    id. N. D. 2, 16, 42:

    abire in aliquas terras,

    id. Cat. 1, 8, 20:

    (Cimbri) alias terras petierunt,

    Caes. B. G. 7, 77 et saep. — Esp., terrae, the earth, the world:

    pecunia tanta, quanta est in terris,

    in the whole earth, in the world, Cic. Agr. 2, 23, 62:

    quid erat in terris, ubi, etc.,

    id. Phil. 2, 19, 48; 2, 20, 50; 2, 23, 57; id. Cael. 5, 12:

    ruberes Viveret in terris te si quis avarior,

    Hor. Ep. 2, 2, 157; Sen. Prov. 2, 9; so,

    aureus hanc vitam in terris Saturnus agebat,

    Verg. G. 2, 538:

    terrarum cura,

    id. ib. 1, 26. — Ante-class., also in terrā, in the world:

    quibus nunc in terrā melius est?

    Plaut. Poen. 5, 4, 100:

    scelestiorem in terrā nullam esse alteram,

    id. Cist. 4, 1, 8; id. Mil. 1, 1, 52; 2, 3, 42; id. Bacch. 5, 2, 51; id. Aul. 5, 9, 12; id. Curc. 1, 2, 51.—Hence also the phrase orbis terrarum, the world, the whole world, all nations:

    quae orbem terrarum implevere famā,

    Plin. 36, 36, 13, § 76:

    Graecia in toto orbe terrarum potentissima,

    id. 18, 7, 12, § 65:

    cujus tres testes essent totum orbem terrarum nostro imperio teneri,

    Cic. Balb. 6, 16; but freq. also orbis terrarum, the world, i. e. the empire of Rome:

    orbis terrarum gentiumque omnium,

    id. Agr. 2, 13, 33; cf. id. Rosc. Am. 36, 103;

    while orbis terrae,

    the globe, the earth, the world, id. Phil. 13, 15, 30; id. Fam. 5, 7, 3; id. Fl. 41, 103; id. Agr. 1, 1, 2;

    but also with ref. to the Roman dominion,

    id. de Or. 3, 32, 131; id. Sull. 11, 33; id. Dom. 42, 110; id. Phil. 8, 3, 10; id. Off, 2, 8, 27; id. Cat. 1, 1, 3; cf.

    of the Senate: publicum orbis terrae consilium,

    id. Fam. 3, 8, 4; id. Cat. 1, 4, 9; id. Phil. 3, 14, 34; 4, 6, 14; 7, 7, 19;

    v. orbis: quoquo hinc asportabitur terrarum, certum est persequi,

    Ter. Phorm. 3, 3, 18: ubi terrarum esses, ne suspicabar quidem, in what country, or where in the world, Cic. Att. 5, 10, 4, so, ubi terrarum, id. Rab. Post. 13, 37:

    ubicumque terrarum,

    id. Verr. 2, 5, 55, § 143; id. Phil. 2, 44, 113.

    Lewis & Short latin dictionary > terra

  • 13 Мир

    - I. mundus; orbis terrarum; orbis universus; cosmos; regnum; universum; universitas, universitas rerum; res (rerum contemplatio); natura; rerum natura;

    • сотворение мира - cosmopoeia

    • от сотворения мира - ab orbe condito; a principio mundi; ab ortu mundi; olim; quondam;

    • весь мир - theatrum orbis terrarum;

    • на глазах у всего мира - in theatro orbis terrarum;

    • все, что есть в мире - quidquid caelul suo ambitu complectitur; quidquid in se orbis terrarum continet; quidquid in orbe terrarum est;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Мир

  • 14 Welt

    Welt, I) der Inbegriff aller vorhandenen Dinge: res (die Dinge). – mundus (die Weltordnung u. der Weltkörper). – Ist es = Weltall, s. d. – in einer andern W., dort in jener W., illic (bei den Alten auch apud inferos, in der Unterwelt): in eine andere W., illuc: in eine andere W. hinübergehen, hinüberschlummern, illuc abire in communem locum; illuc abire, quo priores abierunt; abire ad deos: in eine bessere W. hinüberschlummern, ad meliora proficisci. – II) der Erdkreis: orbis terrae- (die Erdscheibe, Erde). – orbis terrarum (der den Römern bekannte und unterworfene Komplex von Ländern, z.B. Roma, orbis terrarum caput: u. extra orbem terrarum exagitari). – terrae (die Länder übh.). – terrae omnes (alle Länder). – gentes (die Völker, z.B. gentium domitor: u. Xerxes, terror gentium). – omnes od. universae gentes (alle Völker, z.B. victor omnium od. universarum gentium). – die Herren der W., terrarum domini (v. den Göttern); terrarum od. omnium terrarum principes (v. einem Volk): auf die W. kommen, das Licht der W. erblicken, in vitam edi: in lucem edi et suscipi; nasci (geboren werden): eben auf die W. od. zur W. gekommen, s. neugeboren: zur W. bringen, in lucem edere; parĕre (gebären): auf der W. sein, esse; natum esse: seitdem ich auf der W. bin, postquam natus sum: nicht mehr auf der W. sein, esse desisse. – jmd. aus der Welt schaffen, schicken, alqm e od. de medio tollere; alqm interimere: in die weite W. gehen, in longinquas terras proficisci. – Daher als verstärkender Ausdruck in Beziehungen wie: kein Mensch in der W., homo nemo; es ist kein Mensch in der W. etc., nemo est omnium, qui etc. nichts in [2672] der W., nihil omnium (z.B. minus metuerunt): was in aller W.? quid tandem?: wie in aller W.? quonam tandem modo?: wo in der W., ubi gentium? ubi terrarum?: alles in der W., quidvis; nihil non: ich bitte dich um alles in der W., omnibus precibus te obsecro; per hominum atque deorum fidem te obtestor: der schlechteste Mensch in der W., homo omnium nequissimus: ich bin der unglücklichste Mensch von der W., prorsus nihil abest, quin sim miserrimus. – III) der Inbegriff aller irdischen Dinge: res humanae, auch bl. res (im allg.). – res sensibus obnoxiae (sinnliche Dinge, im Gegensatz zum Geistigen). – Verachtung der W., despicientia rerum: die W. verlassen, aus der W. scheiden (= sterben), rebus humanis excedere: diese Welt verlassen, has res relinquere. – IV) der Inbegriff aller lebenden Menschen: homines. – cives (die Mitbürger). – die heutige, jetzige W., homines qui nunc sunt od. vivunt; homines huius aetatis; hoc saeculum (das jetzige Zeitalter): die alte W., antiquitas; aetas vetus; veteres: die gelehrte W., litterati homines: die junge W., pueri (die Knaben); adulescentes (die Jünglinge); iuvenes (die erwachsenen Jünglinge, die jungen Männer): die schöne W., sexus muliebris; mulieres: die vornehme, seine, elegante W., homines lautissimi, auch bl. lautissimi; homines urbani; homines lauti et urbani. – die ganze W., alle W., omnes homines; omne genus hominum; di hominesque; auch bl. omnes: vor aller W., vor den Augen der W., in publico; populo teste: für alle W., in publicum; in commune (z.B. disserere): alle W. spricht davon, hoc in omnium ore est: vor den Augen der W. leben, vivere in publico; in maxima celebritate atque in oculis civium vivere: vor aller W., vor den Augen der W. geschehen, vorgehen, in oculis omnium geri: so ist die W., sie sunt homines; sie est vulgus: groß vor der W., in luce atque in oculis civium magnus. – V) seine Lebensart: mores elegantiores; mores humani; humanitas. – seine W., urbanitas: ohne W., imperitus morum: ein Mann von W., s. Weltmann.

    deutsch-lateinisches > Welt

  • 15 terra

    terra, ae, f. (›das Trockene‹; vgl. τερσαίνω neben torreo u. ex-torris), die Erde, im Gegensatz zum Himmel, zum Meere, zur Luft usw., der Erdkörper, der Erdboden, das Land, I) im allg.: a) der Erdkörper, die Erde, terrae motus, Erdbeben, Cic. u.a.: terra in mundo sita est, Cic.: hunc statum esse huius totius mundi atque naturae, rotundum ut caelum, terra ut media sit, Cic.: terrā caeloque (auf Erden u. am H.) aquarum penuria est, Curt. – im Ggstz. zum Meere, terrae marisque cursus, Verg.: dah. terrā, zu Lande, iter Brundisium terrā petere, Cic.: terrā eodem pergit, Liv.: terrā marique, Cic., od. mari terrāque, Plaut. u. Liv., od. et mari et terrā, Nep., od. pelago terrāque, Ov., zu Wasser und zu Lande, von der Land- und Seeseite (dah. sprichw., terrā marique alqm conquirere, jmd. an aller Welt Enden, überall suchen, Vatin. in Cic. ep. 5, 9, 2: terrā marique omnia exquirere, durchsuchen, Sall. Cat. 13, 3): quisquis mari, quisque terrā venerit, Liv.: hic (moenibus) inclusus non terrā, non mari quicqnam sui iuris cernere, Liv. – in terris, auf Erden, Cic. Cael. 12. Hor. ep. 2, 2, 157. Sen. prov. 2, 6, 9: hanc vitam in terris agere, Verg. georg. 2, 538. – sub terras (in die Unterwelt) ire, Verg. Aen. 4, 654: sub terris (in der Unterwelt) sint iura deûm et tormenta nocentum, Prop. 3, 5, 39. – b) die Erde = das Erdreich, α) übh.: glaeba terrae, Liv.: glaebae terrarum, Lucr.: terram edere (wie γην εσθίειν), Erde essen = ungenießbare Dinge zu sich nehmen, Cels. 2, 7: terra non bibitur, Erde (v. der Hefe), Vopisc. Firm. 4, 5. – mihi terram inice, wirf Erde auf mich, Verg.: eam voraginem coniectu terrae explere, Liv.: has (rates) terrā atque aggere integere, Caes.: manibus sagulisque terram exhaurire, Caes.: aquam terramque petere od. poscere, s. aqua. – terrae filius, Erdensohn = ein unbekannter Mensch, Cic. ep. 7, 9, 1 u. ad Att. 1, 13, 4. Pers. 6, 59; vgl. Min. Fel. 21, 7 u. Lact. 1, 1, 1: terrā orti, Eingeborene, Autochthonen, Quint. 3, 7, 26. – β) die Erde in bezug auf die Beschaffenheit, der Boden, ea, quae gignuntur e terra, die Erd- od. Bodenerzeugnisse, Cic.: terra argillosa aut lapidosa, Varro: terra aut arida aut satiata, Sen.: terra praepinguis et uvida, Colum.: terra sterilis et emoriens, Curt.: neque aliud est colere quam resolvere et fermentare terram, Colum. – c) die Erde = der Erdboden, terrae hiatus, Ov., Sen. u.a. (u. so repentini terrarum hiatus, Cic.): in eo loco dehisse terram, Varro LL. (u. so dehiscat mihi terra! die E. möge sich vor mir auftun, mich verschlingen! Verg.): terram obtueri od. intueri, zur E. sehen, Plaut. u. Caes.: de terra saxa tollere, Cic.: alqm ad terram dare, zu Boden schlagen (strecken), werfen (schleudern), Plaut. u. Liv.: u. so alqm affligere ad terram, Plaut., od. terrae, Ov.: alqm pronum in terram statuere (stauchen), Ter. – d) das einzelne Land, die Landschaft, abire in alias terras, in andere Länder, Cic.: in ea terra, Cic.: terra mea, Ov.: apposit. (s. Drak. Liv. 25, 7, 4), terra Arabia, Plaut.: terra Italia, Varro u. Liv.: terra Africa, Auct. b. Afr. – Plur. terrae, die einzelnen Länder zusammengenommen, die Erde, die Welt, terrae ultimae, Cic.: has terras incolentes, Cic.: pecunia quanta sit in terris, Cic.: orbis terrarum, der Erdkreis, Cic.: orbis terrarum omnium, Cic.: Carthaginienses principes terrarum, Liv.: populus princeps omnium terrarum, Liv. – solvent formidine terras, poet. = die Welt, die Menschen, Verg.: u. so terras coërceat omnes, Ov. – Genet. plur. oft partit. bei Advv. loci, ubi terrarum sumus? wo sind wir doch in aller Welt? Cic.: so auch ubicumque terrarum, Cic.: abire quo terrarum possent, Liv.: quoquo hinc asportabitur terrarum, Ter.: migrandum Rhodum aut aliquo terrarum, Brut. in Cic. ep.: nec usquam terrarum etc., Iustin. – II) personifiz., Terra, die Erde als Göttin, gew. Tellus, Cic. de nat. deor. 3, 52. Varro LL. 5, 57; r.r. 1, 1, 5. Ov. fast. 6, 299. – / in den Augurbüchern tera, s. Varro LL. 5, 21. – archaist. Genet. Sing. terrai, Lucr. 1, 212 u.a., terras, Naev. bell. Pun. 1. fr. 18 Vahlen.

    lateinisch-deutsches > terra

  • 16 terra

    terra, ae, f. (›das Trockene‹; vgl. τερσαίνω neben torreo u. ex-torris), die Erde, im Gegensatz zum Himmel, zum Meere, zur Luft usw., der Erdkörper, der Erdboden, das Land, I) im allg.: a) der Erdkörper, die Erde, terrae motus, Erdbeben, Cic. u.a.: terra in mundo sita est, Cic.: hunc statum esse huius totius mundi atque naturae, rotundum ut caelum, terra ut media sit, Cic.: terrā caeloque (auf Erden u. am H.) aquarum penuria est, Curt. – im Ggstz. zum Meere, terrae marisque cursus, Verg.: dah. terrā, zu Lande, iter Brundisium terrā petere, Cic.: terrā eodem pergit, Liv.: terrā marique, Cic., od. mari terrāque, Plaut. u. Liv., od. et mari et terrā, Nep., od. pelago terrāque, Ov., zu Wasser und zu Lande, von der Land- und Seeseite (dah. sprichw., terrā marique alqm conquirere, jmd. an aller Welt Enden, überall suchen, Vatin. in Cic. ep. 5, 9, 2: terrā marique omnia exquirere, durchsuchen, Sall. Cat. 13, 3): quisquis mari, quisque terrā venerit, Liv.: hic (moenibus) inclusus non terrā, non mari quicqnam sui iuris cernere, Liv. – in terris, auf Erden, Cic. Cael. 12. Hor. ep. 2, 2, 157. Sen. prov. 2, 6, 9: hanc vitam in terris agere, Verg. georg. 2, 538. – sub terras (in die Unterwelt) ire, Verg. Aen. 4, 654: sub terris (in der Unterwelt) sint iura deûm et tormenta nocentum, Prop. 3, 5, 39. – b) die Erde = das Erdreich, α)
    ————
    übh.: glaeba terrae, Liv.: glaebae terrarum, Lucr.: terram edere (wie γην εσθίειν), Erde essen = ungenießbare Dinge zu sich nehmen, Cels. 2, 7: terra non bibitur, Erde (v. der Hefe), Vopisc. Firm. 4, 5. – mihi terram inice, wirf Erde auf mich, Verg.: eam voraginem coniectu terrae explere, Liv.: has (rates) terrā atque aggere integere, Caes.: manibus sagulisque terram exhaurire, Caes.: aquam terramque petere od. poscere, s. aqua. – terrae filius, Erdensohn = ein unbekannter Mensch, Cic. ep. 7, 9, 1 u. ad Att. 1, 13, 4. Pers. 6, 59; vgl. Min. Fel. 21, 7 u. Lact. 1, 1, 1: terrā orti, Eingeborene, Autochthonen, Quint. 3, 7, 26. – β) die Erde in bezug auf die Beschaffenheit, der Boden, ea, quae gignuntur e terra, die Erd- od. Bodenerzeugnisse, Cic.: terra argillosa aut lapidosa, Varro: terra aut arida aut satiata, Sen.: terra praepinguis et uvida, Colum.: terra sterilis et emoriens, Curt.: neque aliud est colere quam resolvere et fermentare terram, Colum. – c) die Erde = der Erdboden, terrae hiatus, Ov., Sen. u.a. (u. so repentini terrarum hiatus, Cic.): in eo loco dehisse terram, Varro LL. (u. so dehiscat mihi terra! die E. möge sich vor mir auftun, mich verschlingen! Verg.): terram obtueri od. intueri, zur E. sehen, Plaut. u. Caes.: de terra saxa tollere, Cic.: alqm ad terram dare, zu Boden schlagen (strecken), werfen (schleudern), Plaut. u. Liv.: u. so alqm affligere ad terram, Plaut., od. terrae, Ov.: alqm pro-
    ————
    num in terram statuere (stauchen), Ter. – d) das einzelne Land, die Landschaft, abire in alias terras, in andere Länder, Cic.: in ea terra, Cic.: terra mea, Ov.: apposit. (s. Drak. Liv. 25, 7, 4), terra Arabia, Plaut.: terra Italia, Varro u. Liv.: terra Africa, Auct. b. Afr. – Plur. terrae, die einzelnen Länder zusammengenommen, die Erde, die Welt, terrae ultimae, Cic.: has terras incolentes, Cic.: pecunia quanta sit in terris, Cic.: orbis terrarum, der Erdkreis, Cic.: orbis terrarum omnium, Cic.: Carthaginienses principes terrarum, Liv.: populus princeps omnium terrarum, Liv. – solvent formidine terras, poet. = die Welt, die Menschen, Verg.: u. so terras coërceat omnes, Ov. – Genet. plur. oft partit. bei Advv. loci, ubi terrarum sumus? wo sind wir doch in aller Welt? Cic.: so auch ubicumque terrarum, Cic.: abire quo terrarum possent, Liv.: quoquo hinc asportabitur terrarum, Ter.: migrandum Rhodum aut aliquo terrarum, Brut. in Cic. ep.: nec usquam terrarum etc., Iustin. – II) personifiz., Terra, die Erde als Göttin, gew. Tellus, Cic. de nat. deor. 3, 52. Varro LL. 5, 57; r.r. 1, 1, 5. Ov. fast. 6, 299. – in den Augurbüchern tera, s. Varro LL. 5, 21. – archaist. Genet. Sing. terrai, Lucr. 1, 212 u.a., terras, Naev. bell. Pun. 1. fr. 18 Vahlen.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > terra

  • 17 terra

        terra ae, f    [TERS-], the earth: locata in mediā sede mundi: umbra terrae.—Person., as a goddess, Terra, Earth, C., O.— The land: res invectae ex terrā: aditum habere ab terrā, Cs.: ipse terrā eodem pergit, L.: nationibus terrā marique imperare, by land and sea: mari terrāque bella commissa: et mari et terrā, N.: mari atque terrā, S.— The ground, earth: terrae motūs, earthquakes: quae gignuntur e terrā: mei sub terras ibit imago, i. e. to the underworld, V.— Soil, earth, ground: terrae filius, son of earth: aquam terramque ab Lacedaemoniis petere, water and earth (in token of subjection), L.: Sicco terram spuit ore viator, V.— A land, country, region, territory: mea, O.: in hac terrā: Gallia, Cs.: eae terrae: qui terras incolant eas, etc.: (Cimbri) alias terras petierunt, Cs.: Terrarum curam accipere, of the nations, V.: Ostendent terris hunc tantum fata, i. e. to men, V.—In the phrase, in terris, in all lands, on earth, in the world: pecunia quanta est in terris, in the world: ruberes, Viveret in terris te si quis avarior, H.—In the phrase, orbis terrarum, or orbis terrae, the world, whole world, all nations: totum orbem terrarum nostro imperio teneri: senatus, id est, orbis terrae consilium.— Plur gen., with adv. of place: Quoquo hinc asportabitur terrarum, to whatever part of the world, T.: ubi terrarum esses, where in the world.
    * * *
    earth, land, ground; country, region

    Latin-English dictionary > terra

  • 18 terra

    terra, ae, f. [st2]1 [-] la terre (planète). [st2]2 [-] le continent, la terre ferme (opposée à la mer ou au ciel). [st2]3 [-] la terre (élément). [st2]4 [-] terre, sol, terrain, terroir. [st2]5 [-] sol, surface de la terre. [st2]6 [-] pays, contrée, région.    - terrae hiatus: gouffre, abîme.    - accidere ad terram: tomber par terre.    - aliquem ad terram dare: jeter qqn par terre.    - terrae procumbere, Ov.: se coucher par terre.    - terra marique: sur terre et sur mer, par terre et par mer.    - terrae, ārum, f.: - [abcl]a - le globe terrestre, l'univers. - [abcl]b - le monde (habité par les hommes), le genre humain.    - orbis terrarum: l'univers.    - ubi terrarum?: en quelle partie du monde?    - Terra, ae, f.: la Terre (déesse).    - terrae filius nescio quis, Cic.: je ne sais quel inconnu.    - in terris (per terras): dans le monde.    - avec mouv. - sub terras, Virg.: sous terre, aux enfers.
    * * *
    terra, ae, f. [st2]1 [-] la terre (planète). [st2]2 [-] le continent, la terre ferme (opposée à la mer ou au ciel). [st2]3 [-] la terre (élément). [st2]4 [-] terre, sol, terrain, terroir. [st2]5 [-] sol, surface de la terre. [st2]6 [-] pays, contrée, région.    - terrae hiatus: gouffre, abîme.    - accidere ad terram: tomber par terre.    - aliquem ad terram dare: jeter qqn par terre.    - terrae procumbere, Ov.: se coucher par terre.    - terra marique: sur terre et sur mer, par terre et par mer.    - terrae, ārum, f.: - [abcl]a - le globe terrestre, l'univers. - [abcl]b - le monde (habité par les hommes), le genre humain.    - orbis terrarum: l'univers.    - ubi terrarum?: en quelle partie du monde?    - Terra, ae, f.: la Terre (déesse).    - terrae filius nescio quis, Cic.: je ne sais quel inconnu.    - in terris (per terras): dans le monde.    - avec mouv. - sub terras, Virg.: sous terre, aux enfers.
    * * *
        Terra, terrae. Cic. La terre.
    \
        Terra. Cic. Pays, Region, Province.
    \
        Ardua terrarum. Virgil. Montaignes.
    \
        Filii terrae. Cic. Gents incongneuz.
    \
        Orae terrarum. Horat. Regions.
    \
        Orae terrarum. Lucretius. Les extremitez et bords de terre, Les rivages de mer.
    \
        Sator terrarum. Stat. Dieu qui a faict la terre.
    \
        Cruda. Lucan. Motte de terre herbue, Glazon.
    \
        Gracilis terra. Seneca. Gresle, longue et estroicte.
    \
        Iners. Horat. Immobile.
    \
        Insterni terra. Stat. Estre enterré.
    \
        Inuertere terras vomere. Virgil. Labourer.
    \
        Mouet terra. Suet. Il y a tremblement de terre, La terre tremble.
    \
        Premere terras. Lucan. Seigneurier et regner ou dominer.
    \
        Quatere terram alterno pede. Horat. Danser.
    \
        Scindere terram aratro. Ouid. Labourer à la charue.
    \
        Solutae terrae. Horat. Delivrees du froid d'hyver qui les avoit tenu serrees.
    \
        Vertere terram. Virgil. Labourer.
    \
        Nationibus terra marique imperare. Cicero. Par mer et par terre.

    Dictionarium latinogallicum > terra

  • 19 discrimen

    discrīmĕn, ĭnis, n. [discerno] [st1]1 [-] ce qui sépare, séparation, intervalle, espace, ligne de démarcation, distance.    - aequo discrimine, Lucr. 5, 690: à égale distance.    - cum pertenui discrimine separarentur Cic. Agr. 2, 87: (les deux mers) n'étant séparées que par un intervalle [isthme] très étroit.    - discrimina dare, Virg. En. 10, 382: séparer, former la séparation.    - septem discrimina vocum, Virg. En. 6, 646: les sept intervalles des notes.    - inter discrimina dentium, Quint. 12: entre les dents.    - discrimen ungulae, Col.: fente du sabot (des boeufs).    - discrimen comae, Ov.: séparation des cheveux, raie.    - discrimen (t. de méd.), C.-Aur.: le diaphragme. [st1]2 [-] ce qui distingue, différence, distinction, diversité; faculté de discerner, discernement.    - jam non aestatis nec hiemis discrimen esse, ne ulla quies unquam miserae plebi sit, Liv. 5, 10: on ne faisait plus de distinction entre l'été et l'hiver, (disaient-ils), de façon à ne jamais laisser de répit à la misérable plèbe.    - delectu omni et discrimine remoto Cic. Fin. 4, 69: quand on écarte toute espèce de choix et de distinction.    - sit hoc discrimen inter gratiosos cives atque fortes, ut... Cic. Balb. 49: qu'entre les citoyens qui ont du crédit et ceux qui ont du courage il y ait cette différence que...    - non est consilium in vulgo, non ratio, non discrimen, Cic. Planc. 9: il n'y a dans la foule ni réflexion, ni raison, ni discernement. [st1]3 [-] moment où l'on distingue, moment décisif, détermination, crise, épreuve.    - ea res nunc in discrimine versatur, utrum... an... Cic. Quint. 30: la question actuelle est de savoir si... ou si...    - res in id discrimen adducta est, utrum... an... Cic, Phil. 3, 29: les choses sont arrivées à ce point qu'il s'agit de décider si... ou si...    - in discrimine est humanum genus, utrum vos an Carthaginienses principes orbis terrarum videat, Liv. 29, 17, 6: la question est en suspens pour le genre humain, de savoir si c'est vous ou les Carthaginois qu'il verra maîtres du monde.    - qua in discrimine fuerunt, an ulla post hunc diem essent, Liv. 8, 35, 4: choses à propos desquelles on s'est demandé si elles existeraient encore après ce jour-ci (= qui ont couru le risque de ne plus être après ce jour-ci).    - discrimen ultimum belli, Liv. 44, 23, 2: le moment décisif de la guerre. [st1]4 [-] point critique, danger, risque, péril.    - res in extremum adducta discrimen, Cic. ad Br. 2, 1: situation arrivée à un point critique.    - res, cum haec scribebam, erat in extremum adducta discrimen, Cic. Fam. 12, 6, 2: au moment où j'écris cette lettre, la situation est arrivée à un point critique.    - videt in summo esse rem discrimine, Caes. BG. 6, 38, 2: il voit que la situation est des plus critiques.    - rem publicam in discrimen committere: mettre la république en danger.    - aliquem in discrimen capitis adducere, Cic. Dej. 2: mettre en péril la vie de qqn.    - in discrimine periculi, Liv. 6, 17, 1; 8, 24, 12: au point critique du danger, au plus fort du danger.
    * * *
    discrīmĕn, ĭnis, n. [discerno] [st1]1 [-] ce qui sépare, séparation, intervalle, espace, ligne de démarcation, distance.    - aequo discrimine, Lucr. 5, 690: à égale distance.    - cum pertenui discrimine separarentur Cic. Agr. 2, 87: (les deux mers) n'étant séparées que par un intervalle [isthme] très étroit.    - discrimina dare, Virg. En. 10, 382: séparer, former la séparation.    - septem discrimina vocum, Virg. En. 6, 646: les sept intervalles des notes.    - inter discrimina dentium, Quint. 12: entre les dents.    - discrimen ungulae, Col.: fente du sabot (des boeufs).    - discrimen comae, Ov.: séparation des cheveux, raie.    - discrimen (t. de méd.), C.-Aur.: le diaphragme. [st1]2 [-] ce qui distingue, différence, distinction, diversité; faculté de discerner, discernement.    - jam non aestatis nec hiemis discrimen esse, ne ulla quies unquam miserae plebi sit, Liv. 5, 10: on ne faisait plus de distinction entre l'été et l'hiver, (disaient-ils), de façon à ne jamais laisser de répit à la misérable plèbe.    - delectu omni et discrimine remoto Cic. Fin. 4, 69: quand on écarte toute espèce de choix et de distinction.    - sit hoc discrimen inter gratiosos cives atque fortes, ut... Cic. Balb. 49: qu'entre les citoyens qui ont du crédit et ceux qui ont du courage il y ait cette différence que...    - non est consilium in vulgo, non ratio, non discrimen, Cic. Planc. 9: il n'y a dans la foule ni réflexion, ni raison, ni discernement. [st1]3 [-] moment où l'on distingue, moment décisif, détermination, crise, épreuve.    - ea res nunc in discrimine versatur, utrum... an... Cic. Quint. 30: la question actuelle est de savoir si... ou si...    - res in id discrimen adducta est, utrum... an... Cic, Phil. 3, 29: les choses sont arrivées à ce point qu'il s'agit de décider si... ou si...    - in discrimine est humanum genus, utrum vos an Carthaginienses principes orbis terrarum videat, Liv. 29, 17, 6: la question est en suspens pour le genre humain, de savoir si c'est vous ou les Carthaginois qu'il verra maîtres du monde.    - qua in discrimine fuerunt, an ulla post hunc diem essent, Liv. 8, 35, 4: choses à propos desquelles on s'est demandé si elles existeraient encore après ce jour-ci (= qui ont couru le risque de ne plus être après ce jour-ci).    - discrimen ultimum belli, Liv. 44, 23, 2: le moment décisif de la guerre. [st1]4 [-] point critique, danger, risque, péril.    - res in extremum adducta discrimen, Cic. ad Br. 2, 1: situation arrivée à un point critique.    - res, cum haec scribebam, erat in extremum adducta discrimen, Cic. Fam. 12, 6, 2: au moment où j'écris cette lettre, la situation est arrivée à un point critique.    - videt in summo esse rem discrimine, Caes. BG. 6, 38, 2: il voit que la situation est des plus critiques.    - rem publicam in discrimen committere: mettre la république en danger.    - aliquem in discrimen capitis adducere, Cic. Dej. 2: mettre en péril la vie de qqn.    - in discrimine periculi, Liv. 6, 17, 1; 8, 24, 12: au point critique du danger, au plus fort du danger.
    * * *
        Discrimen, pen. prod. Cic. Separation, Difference.
    \
        Nullo discrimine. Virgil. Sans avoir plus d'esgard aux uns que aux autres, Sans faire difference de l'un à l'autre.
    \
        Vera a falsis nullo discrimine separantur. Cic. Facilement, Sans difficulté.
    \
        Ingeniorum discrimina. Quint. Differences et diversitez d'esprits.
    \
        Discrimen confusum. Liu. Quand la congnoissance du different d'aucunes choses est perdue par meslange.
    \
        Obscurum. Horat. Quand il est malaisé de discerner entre aucunes choses.
    \
        Dabat discrimina sexus. Claud. Le sexe donnoit à congnoistre la difference.
    \
        In discrimine est res. Cic. La chose est en different ou debat.
    \
        In discrimine est nunc humanum omne genus, vtrum vos, an Carthaginienses principes orbis terrarum videat. Liu. Est en doubte et comme en balance.
    \
        Discrimen, Certamen. Virgil. Combat.
    \
        Mittere in discrimen. Tacit. Mettre en danger et en hazard.
    \
        Discrimen, Periculum. Virgil. Danger, Hazard, Peril.
    \
        In discrimen adducere. Cic. Mettre en danger, Hazarder.
    \
        Dare in discrimen aliquid. Tacit. Mettre en danger.
    \
        Quum omnis Resp. in meo capite discrimen esset habitura. Cic. Eust esté en danger.
    \
        Offerre se in discrimen pro re aliqua. Cic. Se mettre en danger.
    \
        Venire in discrimen dicitur res. Cic. Estre en danger.

    Dictionarium latinogallicum > discrimen

  • 20 terra

    I ae f.
    1)
    t. contĭnens Cs — континент, материк
    б) почва ( ex terra sucum trahĕre C); суша ( terrā manque C); земная поверхность
    terrae filius C — (какой-то) человек, незнакомец
    terram alicui injicĕre V — хоронить кого-л.
    alicui aquam terramque adimĕre C — лишать кого-л. воды и земли, т. е. объявлять вне закона
    2) тж. pl. земля, страна, край ( abire in alias terras Cs)
    terrae, orbis terrae и orbis terrarum C etc. — (вся) земля, мир, иногда Римская империя
    in terris и per terras C — на земле, на свете
    ubi terrarum? C — где на свете?, где именно?
    nusquam terrarum Just — нигде в мире, решительно нигде
    II Terra, ae f. C, O = Tellus

    Латинско-русский словарь > terra

См. также в других словарях:

  • Orbis Terrarum — Orbis Terrarum. Internationale Zeitschrift für Historische Geographie der Alten Welt. Revue d Histoire Géographique du Monde Ancien. Journal of Historical Geography of the Ancient World. Rivista di Storia Geografica dem Monde Antico ist eine… …   Deutsch Wikipedia

  • orbis terrarum — (izg. ȍrbis terárum) DEFINICIJA (zemni) svijet ETIMOLOGIJA lat …   Hrvatski jezični portal

  • Orbis terrarum — (лат.  «круг земной; вселенная») у римлян обозначение известного им мира, тех стран о которых им известно. Соответствует греческой ойкумене. Категория: Латинские фразы и выражения …   Википедия

  • Orbis terrārum — (lat.), Erd oder Weltkreis, bei den Römern Inbegriff der Länder und der Bewohner derselben auf der Erde, soweit sie bekannt war …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • orbis terrarum — /örˈbis te rāˈrəm or te räˈrŭm/ (Latin) The circle of lands, the whole world …   Useful english dictionary

  • orbis terrarum — Erdkreis * * * Ọrbis terrarum   [lateinisch] der, , der Erdkreis, die bewohnte Erde …   Universal-Lexikon

  • Orbis terrarum — (лат.) круг земной или вселенная ; у римлян обозначение стран и населения их на земле, насколько она им была известна; соответствует греческому Οίκουμένη …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • orbis terrarum —    orb of lands ; world; globe …   Dictionary of difficult words

  • Civitates Orbis Terrarum — Kolorierter Kupferstich Ansicht der Stadt Münden 1584 kolorierter Kupferstich Rostocks von 1597 …   Deutsch Wikipedia

  • Theatrum orbis terrarum — Dieser Artikel befasst sich mit dem Atlas. Für das Werk Theatrum orbis terrarum, sive, Atlas novus von Blaeu 1635, siehe Atlas Maior Weltkarte des Theatrum Orbis Terrarum von 1570 Theatrum Orbis Terrarum (auch Ortelius Atlas) gilt als der erste… …   Deutsch Wikipedia

  • Attera Orbis Terrarum Pt.1 — Saltar a navegación, búsqueda Attera Orbis Terrarum Pt.1 DVD de Dark Funeral Publicación Octubre 9, 2007 (Estados Unidos) Octubre 15, 2007 (Europa) …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»